Mae Chwarae Teg wedi ymateb i adroddiad syfrdanol i aflonyddu rhywiol rhwng cymheiriaid mewn lleoliadau addysg

8th December 2021
Heddiw (08.12.21) mae Estyn wedi cyhoeddi ei adroddiad i aflonyddu rhywiol rhwng cymheiriaid mewn lleoliadau addysg.

Mewn ymateb i’r canfyddiadau, dywedodd Cerys Furlong, Prif Weithredwr, Chwarae Teg:

Mae aflonyddu rhywiol mewn ysgolion a lleoliadau addysgol eraill yn gwbl annerbyniol, ond fel y mae'r adroddiad hwn yn profi, mae mwyafrif y disgyblion yn ei ystyried yn normal. Mae ysgolion yn lleoedd lle dylai pobl ifanc deimlo'n ddiogel a gallu canolbwyntio ar gyrraedd eu potensial dysgu, heb deimlo dan straen, wedi eu treisio a'u cynhyrfu oherwydd sylw rhywiol digroeso. Mae'r adroddiad yn dangos bod gan fwyafrif o ferched brofiad personol o aflonyddu rhywiol mewn ysgolion, bod bwlio homoffobig yn gyffredin a bod yr hyn sy'n digwydd y tu allan i'r ysgol (yn enwedig ar-lein) yn cyfrannu'n helaeth at hyn. Gall effaith aflonyddu rhywiol fod yn ddinistriol i bobl ifanc, mae'n normaleiddio ymddygiad sy'n dod yn gyffredin mewn cymdeithas ehangach, ac yn amlwg yn cyfrannu at aflonyddu rhywiol menywod trwy gydol eu bywydau. A dweud y gwir, mae'n rhaid iddo stopio os ydym o ddifrif ynglŷn â chydraddoldeb rhywedd yng Nghymru.

“Rwy’n falch bod Llywodraeth Cymru yn cydnabod difrifoldeb a phwysigrwydd y broblem, ac rydym nawr mewn trafodaethau gyda’r Gweinidog ar sut y gallwn weithio gyda’n gilydd i fynd i’r afael â’r mater. Gydag ymdrech ac adnoddau priodol, gall newid ddigwydd. Fodd bynnag, rhaid i Lywodraeth Cymru symud yn gyflym ac yn bendant.

“RHAID i ysgolion eu hunain fod yn rhagweithiol wrth greu eu diwylliannau eu hunain heb aflonyddu a gweithredu ar unwaith i amddiffyn merched. Mae'n annerbyniol bod disgyblion yn adrodd bod aflonyddu rhywiol wedi cael ei normaleiddio a bod athrawon yn rhy aml yn bychanu'r mater. Mae angen iddynt addysgu staff fel eu bod yn deall yn llawn beth yw aflonyddu rhywiol a sicrhau bod ffyrdd hawdd a diogel i ferched adrodd am eu profiadau.

“Yn fwy eang, mae hefyd angen i'r cwricwlwm cenedlaethol annog sgyrsiau am barch a chydsyniad o oedran ifanc. Mae angen i gyflawnwyr aflonyddu rhywiol mewn ysgolion dderbyn neges glir iawn nad yw eu hymddygiad yn dderbyniol. Er enghraifft, profwyd bod ‘catcalling’ y gall rhai ei ystyried yn ddiniwed, os caniateir iddo ddigwydd, yn cynyddu i droseddau fel treisio.

Cerys Furlong
Prif Weithredwr, Chwarae Teg

Gellir gweld adroddiad Estyn yma: Dydyn ni ddim yn dweud wrth ein hathrawon - Profiadau o aflonyddu rhywiol rhwng cyfoedion ymhlith disgyblion ysgolion uwchradd yng Nghymru | Estyn (llyw.cymru)