Dull pedair gwlad i fynd i'r afael ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle

6th January 2020

Mae sefydliadau menywod ar draws pedair gwlad y Deyrnas Unedig wedi dod ynghyd i gydweithio ar brosiect a fydd yn mynd i’r afael ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle, wedi’i ariannu gan Rosa a rhaglen y Gronfa Cyfiawnder a Chydraddoldeb, Now’s the Time.

Nod y prosiect yw creu symudiad tuag at ddull ataliol, gan arfogi cyflogwyr â’r modd i fod yn fwy rhagweithiol yn eu hymdrechion i ddileu aflonyddu rhywiol. Mae’r dull presennol yn dibynnu ar fenywod i roi gwybod am eu profiadau, sy’n gallu bod yn hynod o sensitif a thrawmatig, gan eu rhoi mewn sefyllfa fregus yn bersonol ac yn eu gweithleoedd. Mae’r pedwar sefydliad yn cydweithio i herio’r anghydbwysedd pŵer rhwng menywod a dynion sy’n cynnal anghydraddoldeb ac yn creu diwylliant lle mae aflonyddu rhywiol yn cael ei normaleiddio ac yn gallu mynd heb ei herio. Bydd y prosiect yn ceisio gweithio ar sail drawstoriadol sy’n dadansoddi ac yn herio’r ffyrdd y caiff menywod mewn sefyllfaoedd gwahanol eu targedu ar gyfer aflonyddu rhywiol, er enghraifft ar sail eu hethnigrwydd.

Bydd y prosiect, a fydd yn rhedeg dros ddwy flynedd, yn darparu tystiolaeth o’r hyn sy’n gweithio wrth fynd i’r afael ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle, yn datblygu adnoddau newydd i gyflogwyr ac yn ymgyrchu dros newid. Bydd y prosiect yn elwa o gyfraniad arbenigol unigryw y pedwar sefydliad.

Y pedwar sefydliad sy’n gweithio ar y prosiect yw Chwarae Teg yng Nghymru, Cymdeithas Fawcett yn Lloegr, Close the Gap yn yr Alban a’r Asiantaeth Adnoddau a Datblygu i Fenywod yng Ngogledd Iwerddon.

Gan weithio ar draws pedair gwlad y Deyrnas Unedig, bydd y partneriaid yn adolygu’r arferion gorau o ran ymateb i aflonyddu rhywiol yn y gweithle, ac yn ystyried syniadau ynghylch ffyrdd annibynnol i roi gwybod am aflonyddu. Bydd y prosiect hefyd yn ymchwilio i sut mae cyflogwyr, rheolwyr a gweithwyr yn gweld y profiadau cyfredol ac yn creu adnoddau sy’n canolbwyntio ar gyflogwyr i hybu diwylliant rhagweithiol ac ymatebol, gan sicrhau bod gweithleoedd yn amgylcheddau gwell i bawb.

Rwy'n wirioneddol falch bod y Gronfa Cyfiawnder a Chydraddoldeb yn cefnogi'r prosiect hwn sy'n canolbwyntio ar fynd i'r afael ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle."

"Yn y ddwy flynedd ddiwethaf rydym wedi gweld sylw yn cael ei roi fel erioed o’r blaen i drais yn erbyn menywod a merched, gan gynnwys aflonyddu rhywiol. Rydym yn benderfynol o beidio â cholli'r momentwm hwn. Os ydyn ni’n bwriadu rhoi diwedd ar aflonyddu rhywiol, mae arnom angen newid diwylliannol eang. Mae'r prosiect hwn, sy'n gweithio ar draws pedair gwlad, yn rhan o'r newid hwnnw. Mae pob un o'r pedwar sefydliad yn cydweithio i sicrhau bod menywod yn gallu gweithio mewn amgylcheddau sy'n rhydd rhag aflonyddu rhywiol ac aflonyddu arall. Ond mae'r fenter hon nid yn unig yn golygu sicrhau bod gweithleoedd yn fwy diogel ac yn fwy atebol, ac yn y pen draw mae'r prosiect hwn hefyd yn cyfrannu blociau adeiladu pwysig ar gyfer cymdeithas fwy cyfiawn a chyfartal.

Marai Larasi
Cadeirydd Pwyllgor Llywio'r prosiect

Dwi wrth fy modd bod y Gronfa Cyfiawnder a Chydraddoldeb, ar ôl cael ei sbarduno gan TIME's UP UK, yn ariannu prosiect cydlynol ar gyfer y Deyrnas Unedig gyfan i fynd i'r afael ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle drwy ddatblygu adnoddau newydd i gyflogwyr. Mae gan y pedwar sefydliad hanes cryf yn eu gwledydd ac maen nhw’n dod â'r arbenigedd hwn i'r bartneriaeth. Wrth fynd i mewn i 2020 bydd llawer mwy o sŵn ynglŷn ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle, yn enwedig wrth i dreial troseddol Weinstein ddechrau. Mae diwylliant yn newid, o dipyn i beth, ond mae mentrau fel y rhain yn gallu sbarduno newid er gwell.

Dame Heather Rabbatts
Cadeirydd TIME's UP UK

Gwyddom fod aflonyddu rhywiol, ac ofn aflonyddu rhywiol posibl, yn rhwystrau sylweddol sy'n atal menywod rhag dod i'r gweithle a symud ymlaen ynddo. Mae ymchwil ddiweddar gan Chwarae Teg ar ddyheadau gyrfa menywod ifanc yng Nghymru yn dangos bod menywod mor ifanc ag 16 oed yn cael eu hatal rhag ystyried gyrfa mewn rhai sectorau lle mae'r dynion yn dominyddu, rhag ofn eu bod am wynebu aflonyddu rhywiol.

"Mae'n hanfodol ein bod yn symud i ffwrdd o'r sefyllfa lle mae'r cyfrifoldeb ar y dioddefwr i ddod ymlaen, tuag at ddiwylliant lle mae'r cyflogwr a'r rheolwyr yn mynd ati eu hunain. Dyna pam mae Chwarae Teg yn edrych ymlaen at weithio gyda'n sefydliadau partner/chwaer-sefydliadau ar draws gwledydd y Deyrnas Unedig ar y prosiect arloesol hwn. Ein nod ni yw y bydd y prosiect yn arwain at ddulliau diriaethol, go iawn i gyflogwyr eu defnyddio gyda golwg ar ddileu aflonyddu rhywiol yn ein gweithleoedd.

Cerys Furlong
Prif Weithredwr Chwarae Teg

Mae aflonyddu rhywiol yn endemig yn ein gweithleoedd a fydd hyn ddim yn newid nes bod y cyflogwyr yn arddel eu cyfrifoldeb dros ddiwylliant eu sefydliad ac yn cymryd camau i'w atal. Bydd y prosiect hwn yn darparu ymyriadau ar sail tystiolaeth sy'n gweithio i sicrhau newid parhaol.

Sam Smethers
Prif Weithredwr Cymdeithas Fawcett

Mae anghydraddoldeb rhwng y rhyweddau yn golygu bod pob menyw mewn perygl o ddioddef aflonyddu rhywiol yn y gwaith ac mae’r dystiolaeth yn dangos bod menywod iau, a menywod mewn gwaith ansicr sy'n talu cyflogau isel, mewn perygl arbennig. Er hynny, mae menywod ar draws y farchnad lafur yn disgrifio diffyg hyder yn eu cyflogwr i fynd ati mewn modd priodol i atal aflonyddu rhywiol, ymchwilio a chosbi unigolion sy'n gyfrifol amdano.

"Rydym wrth ein bodd y bydd y prosiect hwn yn galluogi Close the Gap i adeiladu ar ein rhaglen arloesol o achredu cyflogwyr llywodraeth leol, Equally Safe at Work, a'r offeryn hunan-asesu ar-lein i fentrau bach a chanolig, Think Business, Think Equality, drwy ddatblygu hyfforddiant ac adnoddau pwrpasol i gyflogwyr yn yr Alban. Yn bwysig ddigon, bydd hyn yn helpu cyflogwyr i ddeall eu rôl nhw o ran atal aflonyddu rhywiol, sy'n cyfrannu at y bwlch cyflog rhwng y rhyweddau.

Anna Ritchie Allan
Cyfarwyddwr Gweithredol Close the Gap

Mae’r WRDA yn falch iawn o fod yn rhan o'r prosiect hwn a fydd yn mynd i'r afael ag aflonyddu rhywiol yn y gweithle ledled y Deyrnas Unedig. Prin fod y symudiad MeToo wedi crafu wyneb y mater ac mae llawer o ddiwydiannau lle mae'r broblem hyd yn oed yn fwy treiddiol. Mae creu diwylliant yn y gweithle nad yw'n goddef aflonyddu rhywiol ar unrhyw ffurf yn hanfodol er mwyn gwella amodau gwaith gweithwyr benywaidd yn ogystal â mynd i'r afael ag anghydraddoldeb rhwng y rhyweddau yn fwy cyffredinol. Rydym hefyd yn gobeithio gweithio gydag undebau llafur ar hyn er mwyn sicrhau bod system gymorth gadarn ar gael i'r rheiny sydd wedi dioddef oherwydd y math hwn o aflonyddu a gwahaniaethu sy'n gyffredin iawn.

Anne McVicker
Cyfarwyddwr yr Asiantaeth Adnoddau a Datblygu i Fenywod